محمدنبی حبیبی دبیرکل حزب موتلفه اسلامی در گفت وگویی تفصیلی با روزنامه اعتماد به تحلیل شرایط سیاسی روز جامعه و نیز فضای انتخابات ریاست جمهوری که سال آینده برگزار می شود، پرداخت و از شرط و شروط حزب متبوع خود برای کاندیداهای اصولگرا گفت. به اعتقاد حبیبی احمدی نژاد شرایط آسانی ندارد و امکان تغییر او وجود دارد. گفت وگو با حبیبی را می خوانید.

● حزب موتلفه اسلامی منسجم ترین تشکیلات جریان اصولگرا شناخته می شود. قطعاً این حزب نسبت به انتخابات ریاست جمهوری بی تفاوت نیست. البته کسی انتظار ندارد حزب به تکلیف معینی رسیده باشد و براساس آن حرکت کند اما توقع بجایی است که بپرسیم دورنمایی که حزب برای فعالیت در نظر گرفته حول چه مساله یی است؛ آیا حزب از تثبیت و تداوم شرایط کنونی قوه مجریه دفاع می کند یا دنبال تغییرات اساسی در قوه مجریه است؟
به نظر ما مهم ترین موضوع در انتخابات ریاست جمهوری دهم، شرکت حداکثری مردم در انتخابات است. ما معتقدیم احزاب، گروه ها و شخصیت ها از هم اکنون باید درباره حضور گسترده مردم در انتخابات هر عاملی را که می توانند به کار بگیرند و با هر عاملی که مانع حضور مردم می شود یا این حضور را کاهش می دهد، برخورد کنند. در هرحال کمیت شرکت کننده در انتخابات یک مساله قابل توجه است. اما در پاسخ به پرسش شما باید بگویم در مورد انتخابات دهم یک رقابت کلی بین جریان اصولگرا و جریان گروه های دوم خردادی اتفاق خواهد افتاد کمااینکه در انتخابات مجلس هشتم، چنین رقابتی واقع شد.

● یعنی از نظر شما شرایط حاکم بر انتخابات دهم مانند انتخابات ریاست جمهوری گذشته خواهد شد؟
من معتقدم در انتخابات مجلس هشتم شورای اسلامی یک رقابت جدی بین گروه های دوم خردادی و اصولگرایان داشتیم.

● بحثی درباره انتخابات مجلس نداریم. می خواهم بدانم در انتخابات ریاست جمهوری آینده اصولگرایان با چند نامزد در انتخابات شرکت می کنند؟
اگر هر جناحی را یک قطب حساب کنیم با این تعریف باز انتخابات دوقطبی خواهد بود یعنی یک قطب گروه های اصولگرا و یک قطب دیگر اصلاح طلبان. اما اینکه بتوانیم پیش بینی کنیم که مجموعه گروه های دوم خردادی روی یک نامزد اجماع کنند یا در طیف اصولگرایان قطعاً و فقط یک نفر مطرح شود به نظرم این موضوع با موانع و مشکلاتی روبه رو است؛ هم در آن طیف و هم در طیف اصولگرایان. که به نظرم هر کدام از جناح ها موفق شود بر این موانع غلبه کند طبیعتاً شانس بیشتری برای پیروزی در انتخابات دهم خواهد داشت.

● حزب موتلفه برای جناح اصولگرا چند نامزد پیش بینی می کند؟
ما در تمام انتخابات گذشته از شوراهای دوم تا مجلس هشتم سیاست کلی مان که تا روز آخر پایبند به آن بودیم این بوده که متناسب با نوع انتخابات به فرد یا فهرست واحد برسیم. ما این سیاست را به نفع جریان اصولگرا می دانیم و بدون اینکه قصد دخالت در گروه های دوم خردادی را داشته باشیم به نظر من مصلحت آنها هم همین است که به فرد یا فهرست واحد برسند. تصمیم قطعی موتلفه هم این است که برای انتخابات دهم ریاست جمهوری بر همین سیاست عمل کند. یعنی ما تمام تلاش مان را می کنیم که به تعدد نامزدها دچار نشویم. با این وجود و با داشتن این نیت، مدعی هم نیستیم که اختیار و اقتدار لازم برای تحقق این سیاست در مجموعه اصولگرا را داریم. نیت را نیت خوبی می دانیم ولی توقع نداریم که همه اصولگرایان به حرف موتلفه گوش بدهند. این احتمال هم هست که نامزدهایی در میان اصولگرایان خودشان را واجد شرایط برای ریاست جمهوری بدانند. هیچ تمایلی هم به اینکه حرف بقیه اصولگرایان را گوش بدهند، نداشته باشند.

● این اظهارنظر شما ناظر بر رفتار آقای احمدی نژاد است که بدون در نظر گرفتن روندی که در جریان اصولگرا وجود داشت، نامزد شدند و بر همین رویه تا روز آخر ادامه دادند...
در انتخابات ریاست جمهوری نهم ما همچنان سیاست مان این بود که به یک فرد برسیم منتها برخی نامزدها از همان ابتدا خود را رئیس جمهور تلقی می کردند. بنابراین سیاست ما در آن دوره محقق نشد، اما عدم تحقق آن سیاست ما را از ادامه آن منصرف نکرد.

● یعنی با وجود تلاش شما باز هم اصولگرایان با چند نامزد در انتخابات شرکت خواهند کرد؟
پیش بینی ما این است که هم آقای احمدی نژاد وارد صحنه خواهند شد و هم کسان دیگری با نوع فعالیت هایی که قابل لمس است، قصد دارند نامزد شوند.

● منظورتان آقای قالیباف است؟
من از ذکر نام اشخاص خودداری می کنم. موقعی من می توانم بگویم فلان کس نامزد می شود که حداقل از خودش شنیده باشم. من تا به حال از هیچ کس نشنیده ام، اما بر اساس آنچه شایع است و اطرافیان اشخاص می گویند ما از اکنون می توانیم پیش بینی کنیم که در بین اصولگرایان افرادی باشند که خودشان را واجد شرایط برای ریاست جمهوری بدانند.

● یعنی به طور مشخص چند نفر نامزد می شوند؟
بررسی دقیق نکرده ام.

● شما گفتید سیاست ما این است که به نامزد واحد برسیم. موانع دستیابی به یک نامزد در جریان اصولگرا را چه می دانید؟
به نظر من دو طیف اصولگرا و اصلاح طلب با یک مانع جدی مواجهند و آن این است که برخی پیش از انتخابات خود را رئیس جمهور تلقی می کنند و این بزرگ ترین مانع است. بعضی ها از سر احساس تکلیف می آیند و خودشان را مطرح می کنند. بنابراین من نمی گویم هر کس خودش را مطرح می کند با منافع شخصی خودش جلو آمده. شاید یکی خودش را اصلح می داند و تکلیف شرعی خود می داند. منتها این نوع تکلیف دانستن خیلی خسارت وارد می کند. در انتخابات ریاست جمهوری برخی فکر می کنند امتیازاتی دارند و فکر می کنند نسبت به دیگران ترجیح دارند. متاسفانه این پدیده یی است که هم گریبان اصلاح طلبان را خواهد گرفت و هم گریبان اصولگرایان را.

● من هنوز متوجه موضع حزب موتلفه پیرامون شرایط امروز نشده ام. آیا حزب از تغییر این وضعیت دفاع می کند یا می خواهد شرایط مدیریتی کشور را برای چهار سال آینده تداوم ببخشد؟
ما پیش از این اعلام کرده ایم و الان هم اعلام می کنیم اعلام حمایت ما از دولت آقای احمدی نژاد به خاطر کلیات تعلق ایشان به جریان اصولگرایی است، اما وقتی دم از پشتیبانی اصولی می زنیم معنایش این نیست که حق انتقاد نداریم، بنابراین ما معتقد نیستیم پشتیبانی اصولی معنایش محروم بودن از حق انتقاد است. یک عده استناد می کنند به فرمایشات مقام معظم رهبری و تصورشان این است که مقام معظم رهبری با انتقاد از دولت مخالفند اما ایشان در جمع دانشجویان اظهار کردند من دشمنی با دولت را منع می کنم نه انتقاد از دولت را. ما هم در این رابطه هم به عنوان یک کار حزبی و هم تبعیت از ولی فقیه معتقدیم تعامل با دولت اگر در همین چارچوب شکل بگیرد، تعامل کارسازی است.

● آیا این حق انتقاد ممکن است در آستانه انتخابات به حق تغییر دولت تعمیم پیدا کند؟
ما صادقانه معتقدیم میدان را باید برای رای و اظهارنظر شفاف مردم آماده کرد. این درست است که ما به عنوان یک تشکیلات حزبی موظفیم در بزنگاه های سیاسی که پیش روی انتخابات ریاست جمهوری است، اظهارنظر کنیم، اما اگر واقعاً به رای مردم پایبند هستیم باید ببینیم آن زمان مردم نسبت به عملکرد دولت چه برداشتی دارند. ما چه بخواهیم و چه نخواهیم در آنجا برداشت مردم اعمال می شود. اگر احزاب و گروه ها از مردم عقب باشند نقطه ضعف خودشان را امضا کرده اند. اگر حداقل هم سطح مردم به لحاظ درک و فهم سیاسی در میدان باشند، آن موقع یک انطباق فراهم می شود. فراموش نکنید مردم به شعارهای آقای احمدی نژاد رای دادند و در پایان این دوره مردم سوال می کنند که شعارهایی که داده شد چقدر از آنها تحقق پیدا کرده است. ممکن است قسمتی تحقق پیدا کرده باشد اما مردم ندانند، بخشی اصلاً تحقق پیدا نکرده باشد و بخشی هم تحقق پیدا کرده باشد و مردم در جریان آن باشند. بنابراین این سه وضعیت در آن موقع وجود دارد. آن موقع مردم از تشکیلاتی که ما باشیم اجازه نمی گیرند. اگر چه مردم در انتخابات مجلس هشتم به نمایندگان اصولگرا رای دادند اما تقریباً به دو سوم از نمایندگان مجلس هفتم رای ندادند و در واقع یک نوع تغییر را هم مطالبه کردند. اگر دولت در مدت باقی مانده برای مسائل مهمی که با ذائقه روزمره مردم سر و کار دارد، نتواند توجیهی که مردم را متقاعد کند، ارائه بدهد مشکل پیش می آید. یعنی برای مسائلی که با نیازهای روزمره مردم تباین دارد باید استدلال کند. اما اگر این کار را نکند، قطعاً تضاد پیش می آید.

● یعنی از نظر شما ممکن است بروز مشکلات در نیازهای روزانه مردم موجب تغییر دولت شود؟
اگر دولت تصمیماتی که حداقل به نظر خودش درست است ولی به رفاه روزمره مردم لطمه وارد می کند را نتواند خوب انتقال دهد، طبیعتاً نباید انتظار داشته باشد که مردم به آن رای بدهند.

● دولت آقای احمدی نژاد به تعبیر شما یک دولت اصولگراست. طبیعتاً اقدامات دولت چه محاسن و چه معایب آن به نام تمام اصولگرایان نوشته می شود. پیام انتخابات مجلس هشتم هم تغییر بود. آیا حزب موتلفه از تغییر دولت دفاع می کند یا چون معتقد است دولت اصولگراست باید از این دولت پشتیبانی کرد و یک فرصت چهار ساله دیگر هم به آن داد؟
در اینکه برخی مسائل موجب نارضایتی مردم می شود، شک نکنید. اما اگر این موارد برای آینده کشور مفید باشد، من معتقدم دولت به این کارها مبادرت کند حتی اگر برای روزمرگی مردم هم اشکالاتی به وجود بیاورد. چون برای مردم فایده دارد، باید مبادرت به این کارها بکند. اگر دولت توانایی این توجیه را نداشته باشد چه دولت دوم خردادی باشد و چه دولت اصولگرا مردم به آن رای نخواهند داد.

● مردم روز انتخابات تصمیم می گیرند. نظر حزب در این موارد چیست؟
ما در مورد دولت مواردی که قابل انتقاد باشد را به طور خصوصی یا رسانه یی تا به حال در میان گذاشته ایم. یعنی سعی کردیم آن مواردی را که جزء نقاط ضعف است، به یک شکلی بیان کنیم. اگر چه معتقدیم این دولت نقاط ضعف و قوتی دارد، مانند همه دولت ها. ما هم در مساله انتخاب رئیس جمهور رای نهایی مردم را معتبر می دانیم. منتها اگر فکر می کنیم که نظرمان خیلی درست است و احتمالاً با نظر مردم در جاهایی شاید تفاوت داشته باشد وظیفه حزبی ما این می شود که اگر استدلالی برای حرف خودمان داریم این استدلال را به مردم منتقل می کنیم، ما معتقدیم مردم مطالبات شان از چند شکل خارج نیست؛ یا مطالبات حق و ممکنی دارند، یا مطالبات ناحقی دارند یا مطالبات شان حق اما ناممکن است. به نظر من تشکل های سیاسی از جمله ما نسبت به هیچ یک از اینها نمی توانیم بی تفاوت باشیم. یعنی اگر مردم مطالبه یی دارند که حق هم هست، اگر مطالبه حق را با ضعف مدیریت نمی تواند پاسخ بدهد در آن موقع وظیفه ما پشتیبانی از مردم است و حق انتقاد از دولت را محفوظ می دانیم. بعضی از مطالبات ممکن است اصلاً ناحق باشد، آنجا تشکیلات حزبی نمی تواند بگوید چون حرف ناحقی است. ما کاری به کار مردم نداریم. وظیفه حزب این می شود که دلایل ناحق بودن آن مطالبه را برای مردم توضیح دهد. قبول یا عدم قبول توضیحات به عهده مردم است. بخش سوم مطالباتی است که حق است اما غیرممکن است، در اینجا هم من معتقدم که از دولت پشتیبانی کند و همچنان هوادار حق مردم باشد.

● مردم مطالباتی دارند از جمله مهار تورم، گرانی، کاهش بیکاری، افزایش عزت و.... این مطالبات در تقسیم بندی شما کجا جای دارد؟
مطالبه مردم برای مهار گرانی، تورم و بیکاری یک مطالبه کاملاً حق است. اما اینکه این مطالبه حق مردم است، دولت چگونه پاسخ بدهد. مردم قبول می کنند، اما سخنگوی محترم دولت در یکی از مصاحبه هایش در سال گذشته گرانی را یک توهم بیان کرده بود. من معتقدم این نوع حرف زدن با مردم هیچ توجیهی ندارد. گرانی نه آن موقع توهم بود و نه حالا توهم است. اینکه ما همه مسائل را گردن استکبار جهانی بیندازیم روش درستی نیست. البته مخالفان ما برای ریشه کن کردن ما تلاش می کنند اما باید دید همه نقطه ضعفی که داریم بدون هیچ استثنایی به گردن استکبار جهانی است؟، بله بخشی از نابسامانی ها قسمتی از آن توطئه ها است ولی ممکن است در بعضی از جاها ضعف مدیریت داشته باشیم. بنده یکی از انتقاداتی که به دولت فعلی دارم این است که اگر دولت می خواهد از دایره اصولگرایان هم نیرو انتخاب کند، آن شعاع دایره مورد انتخاب دولت کوچک بود.

● یعنی شما این دولت را برآیند تجربه و کارایی تمام اصولگراها نمی دانید؟
من معتقدم توان مجموعه اصولگرایان بیشتر از توان فعلی دولت است و بنابراین اعتقاد دارم که در بین طیف اصولگرایان دولت باید در انتصاب هایش تجدیدنظر به عمل بیاورد.

● مثل اینکه تجدیدنظر کردند و وزرای اقتصاد، نفت، کشور و رئیس سازمان مدیریت را تغییر دادند؟
اما شعاع دایره انتخاب شان را تغییر ندادند.

● شعاع کوچک تر شد؟
در همان حدود تصدی دولت فعلی است. من سخت معتقدم دایره یی که توان اصولگرایان در آن قرار می گیرد شعاعش بیشتر از آن چیزی است که این روزها در دولت می بینیم. البته این موضع مربوط به همه انتصاب های دولت نیست. برخی از انتصاب ها بجا بوده و برخی هم قابل دفاع نیست.

● تغییر وزیر کشور را در کدام دسته می بینید؟
ما همان موقع در برابر تغییر وزیر کشور موضع گرفتیم و تغییر آقای پورمحمدی را مضر تلقی کردیم.

● من حرف شما را این گونه جمع بندی می کنم که اگر دولت در سال جاری در رویه خود تجدیدنظر نکند طبیعتاً چاره یی جز تغییر آن برای مردم نمی ماند. حال می خواهیم...
من این نکته را به سوال شما اضافه می کنم که اگر ما دلایل یک سختی را برای مردم بیان کنیم مردم می پذیرند. درست مانند شرایط جنگ. مگر مردم تحمل سختی نکردند. آیا دست از حمایت انقلاب و نظام برداشتند؟ بنابراین مردم آماده همراهی هستند اگر شرایط برایشان توضیح داده شود.
اما اگر همین طوری بگوییم سختی را تحمل کن و آینده یی هم تصویر نکن و برایش هم هیچ برنامه یی نداشته باشیم مردم در هیچ زمانی چه با دولت اصولگرایان و چه با دولت اصلاح طلبان عقد اخوت دائمی نبسته اند.

● الان وضعیت برای مردم مبهم است؟
جدا از مشکلاتی که پیش از این به آن اشاره کردم، اگر چه در شکل مصاحبه یی که آقای احمدی نژاد درباره تحول اقتصادی داشتند،ایراد وجود داشت اما نوع توضیحات می تواند برای مردم قابل قبول باشد.

● آقای احمدی نژاد که یک رئیس جمهور اصولگرا است یک شعار کلیدی دارد؛ آوردن پول نفت بر سر سفره های مردم. این شعار تیتر اول روزنامه کیهان بوده، در پوستر تبلیغاتی احمدی نژاد آمده، در برنامه تلویزیونی هم به صراحت بیان می کند که قیمت نفت ۱۰ دلار است، وضع مردم یک جور است،قیمت نفت ۲۰ دلار می شود تغییری در زندگی شان حاصل نمی شود. اما آقای الهام با لحنی تمسخر آمیز می گوید نفت سر سفره های مردم بوی بدی دارد یا آقای احمدی نژاد آن را به صراحت رد می کند. آیا با این اوضاع باز هم مردم به این دولت اعتماد می کنند؟
اگر پرسش شما این باشد که مردم افزایش قیمت نفت را سر سفره هایشان دیدند، اصلاً اینکه چه کسی این حرف را زده یا نزده، من حافظه ام درست یاری نمی کند اما اگر سوال شود که آیا مردم افزایش قیمت نفت را سر سفره هایشان لمس کرده اند؟ من معتقدم که لمس نکرده اند.

● موضوع انتخابات را از زاویه دیگری نگاه کنیم. همان طور که شما بیان کردید شعاع انتخاب همکاران آقای احمدی نژاد شعاع ضلع کوچکی از اصولگرایان را دربر می گیرد. از طرف دیگر طبیعت احزاب و تشکیلات سیاسی این است که اگر حرف ها و مواضع شان درست است برای اعمال این حرف ها و مواضع در قدرت بکوشند در صورتی که آقای احمدی نژاد بزرگ ترین افتخار خودش را این می داند که وامدار هیچ حزب و جریانی نیست؟
اینکه رئیس جمهور در مسند ریاست جمهوری خودش را وامدار و بدهکار یک حزب خاص نداند، اصل حرف، حرف درستی است. در دوره آقای خاتمی صحبت هایمان با آقای خاتمی همین بود. اما اگر در داخل این حرف، بی اعتنایی به احزاب باشد و غفلت از موضوع تحزب باشد، من کاملاً مخالفم و معتقدم یکی از راه های مهم تحقق جمهوریت مان در نظام اسلامی تعمیق و گسترش تحزب است. حزب به این معنا که قدرت اداره کشور در مجلس، در شوراها و در ریاست جمهوری را داشته باشیم و معتقدم اگر این نوع تحزب در کشور اتفاق بیفتد ما در اداره کشور قطعاً موفق تر خواهیم بود. حزب اگر رای می آورد باید پاسخگوی مردم باشد، اینجا یک اتفاق مهم دیگر می افتد اگر حزبی نتواند به وعده هایش عمل کند یک نوع مصونیت برای نظام فراهم می کند یعنی اگر ما به عنوان یک حزب تصور می کردیم و بد عمل کردیم مردم به ما بدبین می شوند نه به نظام. بنابراین اگر منظور آقای احمدی نژاد این است که تحزب ضرورتی ندارد به نظر من ایشان قطعاً اشتباه می کند.

● فکر نمی کنید آقای احمدی نژاد گزینه دوم مدنظرشان است؟
شهردار شدن آقای احمدی نژاد محصول کار تشکیلاتی بود و ایشان در یک یا دو تشکل ویژه عضو رسمی بودند، شورای هماهنگی نیروهای انقلاب که تشکیل شد یکی از فعالان مهم آن آقای احمدی نژاد بود. اگر کار تشکیلاتی نبود شورای شهر دوم و شهرداری تهران به دست اصولگرایان نمی افتاد ولو مردم از دوم خردادی ها بریده بودند اما یک کار تشکیلاتی باعث شد که ۱۵ اصولگرا در تهران رای بیاورند. من بعید می دانم که آقای احمدی نژاد این موضوع را فراموش کرده باشند.

● آقای حبیبی، در کنار مدیریت آقای احمدی نژاد، مدیریت آقای قالیباف هم هست. حزب موتلفه درباره نوع مدیریت آقای قالیباف چگونه می اندیشد؟
من نظر خودم را بیان می کنم. بنده معتقدم که ما در انتخاب مدیران البته با در نظر گرفتن همفکر بودن در مبانی هر چقدر از افراد جدید استفاده کنیم موفق تر هستیم و اگر خدای ناخواسته بنا را بر این بگذاریم که هر کسی حرف ما را بیشتر گوش می کند می تواند مدیر بهتری باشد این اول سقوط است. وقتی ما مدیران لایق و توانا اطراف مان جمع کردیم از اولین شرط ها این است که به آنان اختیار بدهیم. اول دوره آقای احمدی نژاد شنیده شد که برای انتخاب معاونین وزرا محدودیت هایی قائل شده اند. یعنی تیم هایی بیرون از وزارتخانه برای آقای وزیر معاون انتخاب می کردند، در دوره آقای خاتمی هم بود. من این رویه را قطعاً مردود اعلام می کنم.

● این مساله مشمول مدیریت آقای قالیباف هم شده است؟
من آشنایی کامل با مدیرانی که ایشان انتخاب کردند، ندارم وگرنه صریح اظهارنظر می کردم.

● بحث هایی شده درباره بازگشت آقای خاتمی و تشکیل کابینه فراگیر، آیا شما از این کابینه فراگیر پشتیبانی می کنید؟
اگر کابینه فراگیر با مبانی اعتقادی نظام مقدس جمهوری اسلامی هیچ تضادی نداشته باشد ولی در آن سلیقه ها مختلف باشد، من معتقدم این کابینه می تواند برای کشور کارساز باشد. اما اینکه آقای خاتمی می توانند چنین کابینه یی تشکیل دهند، تجربه هشت ساله ریاست جمهوری ایشان نشان داد اگر هم چنین نیتی داشتند، حتی با درصد کمی هم موفق به تحقق آن نشدند. کابینه ایشان نه فراجناحی بود و نه در همه موارد براساس شایسته سالاری شکل گرفته بود.
دایره یی که گروه های دوم خردادی برای انتصاب افراد برگزیدند شعاعی کوچک تر از دایره یی داشت که حتی مجموعه دوم خردادی ها در آن جای می گرفتند.

منبع: روزنامه اعتماد